Każdy dom musi być wyposażony w wentylację - określa to polska norma PN-83/B-03430. Wentylacja powinna zapewniać ciągły dostęp do świeżego powietrza i usuwać powietrze zużyte, czyli zanieczyszczone. Powinna, jednak w większości domów, w których zamontowana została wentylacja naturalna, czyli grawitacyjna, do tej wymiany nie dochodzi. Dlaczego?
Wentylacja grawitacyjna (w przeciwieństwie do mechanicznej: rekuperacja) działa w ściśle określonych warunkach zewnętrznych, gdy temperatura powietrza zewnętrznego wynosi poniżej 12oC (im mniej, tym różnica ciśnień większa i wentylacja grawitacyjna efektywniejsza) oraz wyłącznie wtedy, gdy mamy rozszczelnione (np. za pomocą nawiewników) okna. W przeważającej części roku, poza miesiącami zimowymi, do usunięcia powietrza przez kominy wentylacji grawitacyjnej nie dochodzi. Jedynym sposobem wentylacji jest wtedy otwarcie okien, jednak z różnych powodów nie robi się tego często (przeciągi, insekty, nadmierne wychładzanie mieszkania, hałas z zewnątrz, kurz). Faktem jest, że większość z osób przebywając w zamkniętych pomieszczeniach oddycha bardzo zanieczyszczonym, bogatym w dwutlenek węgla i wilgoć, powietrzem wewnętrznym nie zdając sobie sprawy, że jest to przyczyną złego samopoczucia, bólu i zawrotów głowy, powracających alergii, nudności, senności czy zmęczenia. Nie bez powodów w krajach skandynawskich, w Holandii, ale także w innych krajach Europy zachodniej już dawno zdecydowano o tym, że wentylacja mechaniczna – również w domach jednorodzinnych – jest obowiązkowa. Dzięki niej do pomieszczeń dostarczana jest w stałych cyklach i kontrolowanych ilościach odpowiednia ilość świeżego, zewnętrznego (i przefiltrowanego powietrza), a wilgoć i zanieczyszczenia usuwane.
Ile to kosztuje?
Utarło się, że system wentylacji mechanicznej jest bardzo drogi. Od lat jednak branżowcy, dziennikarze budowlani oraz stowarzyszenia zajmujące się tematem wentylacji w Polsce (np. Stowarzyszenie Polska Wentylacja) dostarczają przekonywujących faktów, że gdy tematem zainteresować się już na wczesnym etapie budowy domu, kiedy możliwe są znaczne ograniczenia kosztów montażu wentylacji mechanicznej, możliwe są znaczne oszczędności na etapie inwestycyjnym.
Po pierwsze oszczędza się na budowie kanałów do wentylacji grawitacyjnej (z części można zrezygnować) oraz na kominach i kominkach. Ponieważ wentylację mechaniczną wykonujemy zamiast wentylacji grawitacyjnej, przy rozpatrywaniu kwoty wydanej na rekuperację pod uwagę wziąć należy różnicę pomiędzy jej zamontowaniem a szacowanymi wydatkami na wentylację grawitacyjną. Dodatkowo pod uwagę wziąć należy znaczne i niemożliwe do uzyskania przy wentylacji grawitacyjnej oszczędności na rachunkach w sezonie grzewczym. Przyjmuje się, że inwestycja w system rekuperacji w domu jednorodzinnym zwraca się średnio po około 6,5 roku w zależności od stopnia jego zaizolowania, wielkości domu i rodzaju systemu grzewczego.
Wycenę wykonania rekuperacji dla każdego domu powinno się wykonać niezależnie. Jej cena zależy od metrażu, kubatury, rodzaju pomieszczeń oraz rodzaju zastosowanych kanałów wentylacyjnych i jakości serca systemu – rekuperatora. Ceny dobrej jakości kompletnego systemu dla średniej wielkości domu zaczynają się od około 20.000 zł.
Wentylacja grawitacyjna (inaczej: naturalna lub okienna – szczelinowa)
Projekt wentylacji grawitacyjnej znajdziemy w prawie każdym typowym projekcie domu. Tworzą ją murowane, pionowe kanały z wlotami zakończonymi kratkami wentylacyjnymi. Wykonanie systemu wentylacji grawitacyjnej wydaje się być bardzo prosty do wykonania, wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, że w większości domów popełnione są elementarne błędy, które dodatkowo utrudniają przepływ powietrza (za krótkie kanały wentylacyjne, brak wentylacji na poddaszu, brak kratki wentylacyjnej w łazience). Wentylację grawitacyjną próbuje się obecnie wspomagać montując chociażby wentylatory wyciągowe zamiast kratek na wlotach do przewodów wentylacyjnych, rozwiązanie to jednak ma wiele poważnych wad w postaci hałasu i oczywiście ogromnych strat ciepła (wywiewamy ciepłe, ogrzane powietrze zewnętrzne na zewnątrz, a powietrze zimne, zewnętrzne, musimy podgrzać, w czasie mroźnych dni nawet o ponad 35 stopni!).
Dom, by zachować w nim odpowiednią jakość powietrza, powinien być wentylowany cały czas, także podczas nieobecności domowników. Zapewnia to również utrzymanie poziomu wilgotności na odpowiednim poziomie, co z kolei zabezpiecza dom przed grzybami i pleśnią.
Jeżeli chce się wyposażyć dom w skuteczny, komfortowy i energooszczędny system wentylacji, należy poważnie rozważyć montaż rekuperacji. Gdy jego zamontowanie uda się przewidzieć jeszcze na etapie, gdy dom jest na papierze, unikniemy niepotrzebnych wydatków w postaci chociażby budowy kanałów do wentylacji grawitacyjnej, które i tak trzeba by było zaślepić. Okna w domu z wentylacją mechaniczną mogą być nieotwieralne (tzw. szklenia stałe), co nie tylko dużo lepiej wygląda (sporo więcej światła), ale jest dużo tańsze. Sporo zaoszczędzi się również na budowie, niepotrzebnych przy rekuperacji, kominów i kominków.
Tab. 1 Porównanie systemów wentylacji mechanicznej i naturalnej
| Wentylacja grawitacyjna | Wentylacja mechaniczna |
|
|
Więcej informacji: http://www.rekuperatory.pl (rekuperator, rekuperatory)
Link do strony artykułu: https://n.wirtualnemedia.pl/centrum-prasowe/artykul/zdrowy-dom-specjalisci-radza-jak-wybrac-odpowiednia-wentylacje-1